LÍFF2EF05 - Erfðafræði

Í þessum áfanga eru grundvallaratriði erfðafræðinnar skoðuð. Viðfangsefni áfangans eru frumuskiptingar, stofnfrumur og frumusérhæfing, gen og litningar, litningabreytingar, lögmál Mendels og ýmis arfmynstur, erfðir tengdra og ótengdra gena, gerð kjarnsýra og eftirmyndun DNA, umritun og próteinmyndun, stjórnun genatjáningar, erfðabreytileiki og erfðaauðlindir. Frumuhringurinn er skoðaður, stökkbreytingar í erfðaefni og krabbamein. Einnig er skoðað hvernig umhverfi getur haft áhrif á erfðaefnið (utangenaerfðir). Nokkrar af aðferðum erfðatækninnar eru kynntar og áhugaverð ný þekking eða rannsóknir á t.d. erfðasjúkdómum skoðaðar eins og við á.

Þekkingarviðmið
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:

  • vísindalegri aðferð og nokkrum rannsóknaraðferðum líffræðinnar
  • byggingu og starfsemi frumna
  • byggingu og starfsemi æxlunarkerfis manna
  • helstu kynsjúkdómum og mikilvægi getnaðarvarna
  • erfðaefninu og stökkbreytingum
  • mendelskri erfðafræði
  • tengslum milli stökkbreytinga, erfða og þróunar lífvera
  • þróun lífs og líffræðilegs fjölbreytileika

Leikniviðmið
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:

  • beita aðferðum vísindanna og grunnhugtökum líffræðinnar
  • vinna með ljóssmásjá
  • framkvæma verklegar æfingar með leiðsögn
  • setja fram og túlka einfaldar og myndir og draga ályktanir af niðurstöðum
  • skrifa skýrslur
  • þekkja sundur frumugerðir og frumulíffæri
  • meta áhrif lífshátta á kynheilbrigði
  • kanna einfaldar erfðir með reitatöflum og í ættartrjám
  • útskýra stökkbreytingar og náttúruval sem drifkraft þróunar
  • nýta upplýsingatækni við öflun upplýsinga og heimilda við verkefnavinnu

Hæfniviðmið
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:

  • afla frekari upplýsinga á sjálfstæðan hátt og meta gildi þeirra
  • miðla niðurstöðum á gagnrýninn hátt í töluðu eða rituðu máli, myndrænt eða með töflum
  • tengja undirstöðuþekkingu í kyn- og erfðafræði við daglegt líf
  • taka upplýsta afstöðu í umræðu um efni sem tekið er fyrir í áfanganum
  • tengja saman efnisþætti áfangans við úrlausn viðfangsefna